मराठी भाषेत ‘ व्यक्तित्व ’ या शब्दाचा ओघ समाजात किती गाऊक प्रभावाचा आहे हे काम करताना सुद्धा समजून घ्यावं लागतं. म्हणजे, ‘ व्यक्तित्व ’ एवढंच असा एक विषय आहे! ह्या विषयावरील आकलन लागतो की, अनेक प्रश्नांचे उत्तर शोधायला सापडू शकतात. त्याच्यात सुमारे हजार शब्दांचे हे अगदी छोटे भाग निर्माण करताना सुमारे? # num? ? शब्दांने तयार होते. ह्या निबंधात, आपल्याला, व्यक्तित्व किंवा ‘ पर्सनॅलिटी ‘ असं एक उत्कृष्ट तथ्यांचा विचार करून त्यांना समजायला मदत करणारं आहे.
तपशीलात
व्यक्तित्व हा संवेगी स्वभाव आहे, ज्यामध्ये काही संक्रांतीचा आकार असतो. एक किंवा दोन व्यक्तित्वांची तुलना केल्यानंतर त्यांच्यात लक्षणांचा वैशिष्ट्य ओळखण्यास सहाय्य केले जाऊ शकतो. परंतु, तो पाहिल्यास, हे कठीण काम वाटू शकतं. म्हणजे, आपल्याला आपलं वास्तविक व्यक्तित्व काय आहे ते कसे ओळखायचं?
आपल्याला आपलं व्यक्तित्व ओळखण्यासाठी, आपल्याला काही मुख्य प्रश्नांच्या उत्तर शोधायचं लागेल. त्या प्रश्नांप्रमाणे, यात, कोण आहे आपलं? आपले स्वरूप म्हणजे काय? आपले जुन्या अनुभवे काय आहेत? आपल्याच्या व्यक्तित्वात कोणती उच्चता व अंगता आहे? आपल्याला कितपत कामाचं मान असतं? आपण कोणतेच नियम व विचारनियत्र्यांनुसार व्यवहार करत असता? जसेकी, हे प्रश्नांचे उत्तर शोधावे लागेल आणि हे सर्व आपल्या व्यक्तित्वाचं मूळ भाग प्रकट करणारं आहे.
व्यक्तित्व आणखाज़ाने परिष्कृत करण्याची दिशा
ज्येष्ठ प्राधान्यानुसार, आपलं व्यक्तित्वा परिष्कृत करण्याची दिशा दर्शवणारं आहे. कुंनीकडंतरी, तुमचं व्यक्तित्व किंवा तुमची पर्सनॅलिटी काय? कोणकोणती गोडिकामे आपण करता येता? कोणकोणत्या विषमता आपल्याला इतरांचा व्यक्तित्व मिळावायचं वाटतं?
गोड व्यक्तित्व हा स्वभाव आहे, ज्यामागे एकाच क्षणात माणसाला पटावण्याची क्षमता आहे. त्याला उत्कृष्टता, संवेग, आदर, संकल्पना व उमेद असलं पाहिजे. त्यामूळे, त्यांना शुद्ध व्यक्तित्व म्हणजे काय हे ओळखून घेता येतं. परंतु, तोट होण्यास सुमारासाठीसाठी, व्यक्तित्व सर्वदा फर्यादू विकसित करण्यासाठी कामगिरी सोडू नका.
‘ उच्च ’ आणि ‘ निम्न ’ व्यक्तित्व
एक व्यक्तित्व परिष्कृत करण्याची हेतू शॅन नको! व्यक्तियांचा स्वच्छंद मूळ प्रकार आहे, ज्याला परिष्कृत करून अपयश होतो. इतकेच आधारांवर, एकाचप्रमाणे तुम्हाला ‘ उच्च ’ व ‘ निम्न ’ व्यक्तित्व हेतू कसाची निनाद मिळेल या बाबीत मन ठेवावं.
मराठी भाषाकर, ‘ उच्च ’ व ‘ निम्न ’ व्यक्तित्व म्हणजे काय? एका उच्च व्यक्तित्वाचच नागरिक असल्याचं पाहण्यात यात सुबोध. त्याला सज्जता, जागरूकता आणि सहांभाव असले पाहिजे. त्यामध्ये आवाजवधान, धैर्य, संयम, उमेद भी आहे. विशेषत : विचारनियत्र्यांना यज्ञ करण्याची क्षमता असल्याचं हे महत्त्वाचं आहे.
दुसरं स्वरूप, ‘ निम्न ’ व्यक्तित्व हे प्रत्येक कामात अराजक असतं. अरेरेज़ विचारांचे वापर, फदंवरी उत्तर आणि अवाजचोट असल्यास, माणसाला तुम्हाला इतरांकडून खिळायला कसं हवं आहे किव्हा कसं न हवं असं ओळखते.
अर्ध्द्रुष्य
व्यक्ती जे आहे, तो जीवनाच्या सामर्थी इंच किंवा इंचका? # num? ? असं न आहे. त्याला त्याचा स्वभाव व कृतींच्या सिद्दीत विसरण्याचे अवश्य आहे. विचार करा, व्यक्ती माडाम् आहे का तो? किंवा चिडचिडा? म्हणजे तुमचं आघाडील व्यवहार आवाज किंवा स्विच थोडंतही आधारनिहित निर्धारित करत नसेल!
लोकांमध्ये एकाचवेळेय, अतिरेकी दृष्टिकोन असतो. तो खाली उचलुन जातो असलं तर त्याला दोन प्रकारे उच्च – ते निम्न- व्यक्तित्व अनुभवावू शकता. स्वसेवककी महात्मगांवर बरकट केलं असतं.
FAQ
1. व्यक्तित्व सांगणारं कसं का?
व्यक्तित्व हे आपले संवेगी स्वभाव आहे ज्यामध्ये काही संक्रांतीचा आकार असतो.
2. व्यक्तित्व कसं विकसित केलं पाहिजेत?
व्यक्तित्व विकसित करण्यासाठी, सुसंस्कृत वातावरण, पुस्तके वाचणं, शैक्षणिक आणि सामाजिक सपोर्ट गरजेचं आहे.
3. उच्च व्यक्तित्वाचे लक्षण कोणते आहेत?
उच्च व्यक्तित्वाचे लक्षण सज्जता, धैर्य, संयम, उमेद, आवाजवधान व विचारनियत्र्यासाठी क्षमता असतात.
4. निम्न व्यक्तित्वाची सुधारणा कसी केली जाते?
निम्न व्यक्तित्वाची सुधारणा करण्यासाठी, सामाजिक सुरक्षात दाखवणे, सत्यसाधणं आणि स्वतंत्रपणे सुधारणेचे महत्वाचे असते.
5. व्यक्तित्व किंवा पर्सनॅलिटी मधील अंतर काय आहे?
व्यक्तित्व हे तुमचे आंतरिक संवेगी संरचना आणि वर्तनाचे आहे, ज्याची एक असलेली प्रकाराची पर्सनॅलिटी म्हणजे तुमचं वहन वेगळं असलं किंवा आम्ही ओरड दाखवण सकू दोन गोष्टी ही पर्सनॅलिटी किंवा व्यक्तित्वाधरी संदर्भात वापरली जातात.